карталар масштабы

(Масштаб карты)

картадағы ұзындық сызығының жергілікті жердегі сәйкес сызықтың ұзындығына қатынасы. Топографиялық картаның көмегімен орындалатын тапсырмалардың әр түрлі болуына орай масштабтары әр түрлі карталар қажет болады: 1:10000 — он мыңдық, 1:25000 — жиырма бес мыңдық, 1:50000 — елу мыңдық, 1:100000 — жүз мыңдық, 1:200000 — екі жүз мыңдық, 1:500000 — бес жүз мыңдық, 1:1000000 — миллиондық. Жергілікті жердің картографиялық бейнелену мөлшері мен картаның толықтығы, өлшеулер дәлдігі карта масштабына байланысты болады. Карта масштабы кішірейтудің төменгі дәрежесінде аса ірі болады. Ол жергілікті жерді толықтай бейнелеуге мүмкіндік жасайды. Карта масштабының кішірейтілуімен бірге оған салынатын жергілікті жер бөлшектерінің саны да кішірейтіледі. Аумақтың картада бейнеленген кішірейту дәрежесі неғұрлым көп болса, карта масштабын соғырлым ұсақ деп атайды. Карта жақтауының оңтүстік (төменгі) жағында сандық және сызықтық масштабы, масштаб көлемі көрсетіледі.